آزمایشات

مورد استفاده
تشخیص افتراقی کم خونی بخصوص همراه هیپوکرومی و MCV پایین ارزیابی مسمومیت و overload آهن در بیماران دیالیزی یا کم خونیهای وابسته به ترانسفوزیون
نام روش اندازه گیری
Photometric
نام های مشابه
IRON

نوع نمونه
سرم تازه و بدون همولیز یا پلاسمای هپارینه ( از دیگر ضد انعقادهای مرسوم نباید استفاده کرد
حجم نمونه
600 میکرولیتر
کمترین حجم نمونه
300 میکرولیتر
نگهداری نمونه
7 روز در دمای 8 -2 درجه سانتیگراد ، 3 ماه در20- c˚"
حمل و نقل نمونه
در 8 -2 c˚ یا 20- c˚
نیازهای همراه نمونه
نوع نمونه روی ظرف نمونه و برگه درخواست حتماً قید شود.
اطلاعات لازم از بیمار
کم خونی
معیار رد نمونه
سرم تازه و بدون همولیز یا پلاسمای هپارینه- سرم کدر و لیپمیک نباشد
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
ناشتایی نیاز دارد.

اطلاعات بالینی
آزمایش آهن، مقدار آهن را در خون اندازه مي گيرد تا مشخص شود كه چه مقداری از این ماده ی معدنی در بدن وجود دارد. آهن يك ماده معدني مورد نياز براي هموگلوبين است( هموگلوبين پروتييني است كه اكسيژن را در گلبول هاي قرمز خون حمل مي كند.)همچنين آهن براي تولید انرژي، ماهيچه هاي آماده و عملكرد اندام ها مورد نياز است.
در حدود 70% از آهن بدن به هموگلوبين موجود در گلبول هاي قرمز متصل مي شود. بقيه ي آهن به ديگر پروتيين ها( ترانسفرين در خون يا فريتين در مغز استخوان ) متصل مي شود يا در بافت هاي ديگر بدن ذخيره مي شوند. زماني كه گلبول هاي قرمز مي ميرند، آهن آنها آزاد مي شود و توسط ترانسفرين به مغز استخوان و ديگر اندام ها مانند كبد و طحال حمل مي شود. در مغز استخوان، آهن براي توليد گلبول هاي قرمز جديد ذخيره واستفاده مي شوند.
منبع تمامي آهن موجود در بدن غذاهايي مانند جگر، انواع ديگر گوشت، تخم مرغ، ماهي و سبزيجات مي باشد. بدن به آهن بيشتري در زمان رشد( مثلا" دوران بلوغ)، زمان حاملگي، دوران شير دهي و در مواقعي كه سطح آهن در بدن پايين است ( براي مثال در مواقع خونريزي) نياز دارد.
مقادیر مرجع
Male: 60-160 micg/dl
Female: 40-145 micg/dl
2-12 Years: 22-135 micg/dl

تفسیر
اندازه گیری میزان سرمی آهن، ظرفیت کلی اتصال به آهن(TIBC )، و اشباع ترانسفرین به منظور آگاهی از وجود شرایط کمبود آهن مانند بیماری آنمی کمبود آهن وهمچنین تشخیص شرایط افزایش آهن مانند هموکروماتوزیز انجام می شوند.
مواردی که نتایج را تحت تأثیر قرار می دهند
مصرف داروهایی مانند کلرامفنیکل(Chloromycetin )، قرص های ضد حاملگی
کورتیکوتروپین،استروژن، آسپرین و مکمل های آهن
استفاده از برخی داروهایی گیاهی
دریافت مکمل های ویتامین B12 در 48 ساعت قبل از زمان انجام آزمایش
نبود خواب کافی
انجام انتقال خون در طی 4 ماه گذشته

شرایط دیگری که بر میزان آهن ، TIBC و اشباع ترانسفرین تاثیر می گذارد شامل موارد زیر است:
آنمی همولیتیک. این بیماری منجر به کاهش میزان هموگلوبین حمل کننده ی اکسیژن در گلبول های قرمز خون می شود. سطح آهن معمولا" نرمال است.
تالاسمی. یک بیماری ارثی است. این بیماری نحوه ی ساخت هموگلوبین در بدن را تغییر می دهد. به طور معمول سطح آهن نرمال است اما سطح فریتین در افرادی که دفعات زیادی خون دریافت کرده اند، بالا است.
احتیاط ها
دریافت مکمل های آهن برای رفع خستگی، وجود مشکلات مربوط به آهن را مخفی می کند. با پزشک خود در مورد مکمل های آهن صحبت کنید.
سطح آهن در طول روز تغییر می یابد. بهترین زمان برای انجام آزمایش در هنگام صبح است که سطح آهن در بالاترین حد خود است.
نتایج آزمایش اهن همراه با نتایج آزمایش های شمارش گلبول های خون (CBC )، فریتین و ترانسفرین کنترل می شود. آزمایش فریتین اغلب بهتر از آزمایش آهن وجود کمبود آهن را مشخص می کند. این دو آزمایش معمولا" در یک زمان انجام می شوند.آزمایشی به نام رنگ آمیزی سیدروسایت(siderocyte)، تعداد سلول های قرمز خون را که دارای ذرات آهن متصل نشده به هموگلوبین(سیدروسایت ها) هستند را مشخص می کند. در حالت نرمال، تعداد بسیار کمی از ذرات سیدروسایت در خون وجود دارند. سطوح بالای سیدروسایت ها در افراد بالغ می تواند نشان دهنده ی نوعی از آنمی، آهن بیش از حد، مسمومیت با قلع، هموکروماتوزیز یا عفونت شدید باشد.زمانی که کمبود آهن تشخیص داده شد، بایستی دلیل آنمی مشخص و درمان شود. کمبود آهن ممکن است به دلیل از دست دادن مزمن خون برای مدت طولانی به دلیل خونریزی قاعدگی شدید، حاملگی باشد.

روز و زمان انجام آزمایش
روزانه